Saturday, July 16, 2011

КЛОД ЛЕВИ-СТРОСС


Анх Леви-Строссын тухай сонсоод ангийн маань нэг охин жинс зохисон хүн үү гэж дуу алдаж билээ. Анхны жинсэн өмдийг зохиогчийг Леви-Стросс гэдэг нь үнэн хэдий ч нийгмийн ухааны нэг үеийг хүмүүжүүлсэн антропологийн гол онолч нарын нэгийг мөн Леви-Стросс гэдэг билээ.
Тэрээр 1908 онд Белгийн нийслэл Брюсельд хотод төрж Францын нийслэл Парист өсчээ. Анхлан Парисийн Сорбонд хууль филосифи судалсан ч хуулиа бус философио сонирхох болжээ. 1935 оноос ахлах сургуульд багшилж байгаад Бразилд Францын соёлын төлөөлөгчийн газар ажиллан, 1935-1939 оны хооронд Бразилийн Мато Гроссо муж, Амазон мөрний дагуу анхныхаа угсаатны зүйн хээрийн шинжилгээний ажил хийсэн байна. Анхлан тэрээр Гуакури (Guaycuru), Бороро (Bororo) индианчуудыг судалсан бол 1938 онд дахин Намбиквара (Nambikwara), Тури-Кавахим (Tupi-Kawahib) нарын нийгмийг судалсан байдаг. Энэ бүх амьдралын туршлага нь түүнийг антропологитой мэргэжилийн түвшинд салшгүй холбож өгсөн гэж болно.

Тэрээр 1939 онд Францад иргэн ирсэн ч дайн эхэлсэн байсанаар барахгүй Франц Германд 1940 онд бууж өгөв. Үүний улмаас тэрээр жүүдүүдийн эсрэг үзлийн шахалтанд орж байсан тул 1941 онд АНУ-аас орогнол олж Нью-Йоркт байх болов. Дараар нь хэд хэдэн удаа Өмнөд Америк тэр дундаа Паурто Рикогоор аялав. Тэр ондоо Ф.Боасын ажиллаж байсан Колумбын Их Сургуульд багшилсан бол 1946-1947 онд Францын элчин сайдын яаманд соёлын атташе хийсэн байдаг. 1948 онд Францад буцан ирж Сорбонд докторын зэрэг хамгаалав. Эргэн ирсэнийхээ дараа эрдмийн ажилд идэвхитэй шамдан, бүр 1959 онд Коллежи де Францын антропологийн салбарын эрхлэгч болсон аж. Мөн Структурал антропологи бүтээл нь хэвлэгдэн гарав. Энэ бүхнээрээ тэрээр структурализмийг бий болгон олонд түгээн дэлгэрүүлэх ажлыг хийсэн билээ.

Энэ хүн эгэл нийгмүүдийн (бидний бүдүүлэг гэдэг) улс төрийн харилцаа, ураг төрөл, шашин шүтлэг, домог, билэг зүй гээд үй олон хэсэг салааг судлан үнэн нүүр царайг нь дэлхий нийтэд таниулсан билээ. Түүний дэлхийн шинжлэх ухаанд оруулсан магадгүй хамгийн том хувь нэмэр бол структурализм хэмээх онол болов уу. Энэ онолоор бүхэл бүтэн үеүүд хүмүүжин өсч, бүтээл туурвилдаа чиг баримжаа болгон хэрэглэж буй билээ. Аливаа нийгэм соёл өөрийн гэсэн структур-бүтэцтэй байдаг, түүнийг нь судлах хэрэгтэй гэсэн энэ гайхалтай санаа өнөө ч антропологит хүчтэй, нөлөөтэй хэвээр байна.

1 comment:

Anonymous said...

Симон дө Бовуар "Дайвар хүйстэн" номондоо Строссын бүтээлээс их хэмжээгээр ишилсэн байснаас анх танил болж билээ. Угаасаа мундаг юм бичсэн байсан, мундаг ч хүн байсан юм байна.

ДУНДАД УЛС ДАХЬ МОНГОЛ УГСАА БОЛОН ХЭЛНИЙ АСУУДАЛ

Кэмбрижийн Их Сургуулийн Нийгмийн антропологийн тэнхимийн багш Урадын Э.Булаг Англи хэлнээс орчуулсан: Ч.Мөнхтуул  ( Миньзу Их Сургууль, Ант...