Бурзайж байна уу? Нинжа нар, тэдний зохион байгуулалт хийгээд амь зуулга

Нэгэн сэдэвт бүтээл маань хэвлэгдсэнд нөхөр Г.Баттогтох ийн тайлбар хийн өөрийн блог дээр тавьжээ.

Дэлхийд бол өндөрт түвшинд гарчихсан, монголд одоо л жинхэнэ утгаараа хөгжиж яваа антропологийн шинжлэх ухаанд нэгэн шинэ ном, шинэ судлаач төрлөө. Ардчилсан монголын нийгмийн нэгэн сонин үзэгдэл болсон Нинжа нарын тухай шинжлэх ухааны түвшинд харж судалсан анхны ном бол “БУРЗАЙЖ БАЙНА УУ? Нинжа нар, тэдний зохион байгуулалт хийгээд амь зуулга” хэмээх ном юм.

Нинжа аж ахуйн үүсэл, орчин нөхцөл, тэдний зохион байгуулалт, амь зуулгыг нийгмийн бүтцийн талаас задлан тайлбарлаж онолын баттай ноттой гаргалгаа дэвшүүлж тавьсан энэ номыг ийм тийм хэмээн дүгнэж хэлэх бөх зүрх, мэдлэг чадвар надад үгүйн учир нийгэм-соёлын хүн судлалын чиглэлийн эрдэмтдийн хэлсэн үгийг дайж байна. Тэд лавтай “нэг юм” хэлсэн буй заа.

“Нинжагийн хатуу дотоод зохион байгуулалтын хүч, тогтворгүй хөдөлгөөнт шинж чанартай зэргээс болж нийгэм соёлын антропологийн оролцон ажиглах арга гэх мэт судалгааны арга зүйг хэрэглэн бодит чанарын судалгаа хийхэд үнэхээр хүнд, амаргүй гэгддэг юм. Үнэндээ, нинжагийн тухайд удаан хугацааны хээрийн судалгаан дээр тулгуурласан судалгаа бүтээл тун цөөн байгаа нь өнөөгийн бодит байдал билээ. Г.Мөнх-Эрдэнэ нь өөрийн туршлага, өргөн хүрээний сүлжээ, урт удаан хугацааны хээрийн шинжилгээний үр дүнд, нарийн чухал мэдээ материал цуглуулж чадсан төдийгүй, өөрийн туршлагын байр сууринаас, судлаачийн нүдээр нинжа болох шалтгаан, нинжагийн зохион байгуулалтын онцлог, үйл ажиллагааг нийлбэр цогц байдлаар, өргөн цар хүрээнд авч үзэж чадсан хэмээн дүгнэж байна” гэж Осака Их Сургуулийн Профессор Сэцэнхүү бичжээ.

Харин МУИС-ийн Нийгэм-соёлын антропологийн тэнхимийн эрхлэгч, доктор Д.Бум-Очир: “Онолын хувьд Мэтэ Хай малчин залуучууд нинжа болохыг эцэгчлэлийн дараасаас гарч бие дааж өөрийн гэсэн орлоготой, эрх мэдэлтэй болж амьдрах эрмэлзлэлээс үүдэлтэй гэж тайлбарласан. Харин Г.Мөнх-Эрдэнэ энэ асуудалд өөрөөр хандаж нинжа нар ч гэсэн гэр бүлээрээ эцэг эхтэйгээ алтны газар ажиллаж тэнд нь ураг удмын тогтолцоо, эцэгчлэлийн тогтолцоо хэвээр үргэлжиж байгаа баримт оруулан Хайгийн онол нинжа нарын онолыг тайлбардаж болох олон онолын нэг нь юм гэдгийг харуулсан. Цаашлаад тэрээр алтны газар гэдэг бол эмх замбараагүй, хөл толгойгүй, эх захгүй нийгмийн бүлэг биш харин туршлага дээр үндэслэн тогтсон өөрийн онцлог бүхий нийгмийн захиргаатай, зохион байгуулалттай байдаг талаар өгүүлсэн. Энэ мэтчилэн түүний энэ судалгааны бүтээл нийгмийн гүнд нь орж хийсэн угсаатны зүйн эх сурвалжтай, онолын түвшинд тайлбар өгөхийг хичээсэн, цаг үеэ олсон дорвитой ажил болсон байна гэдгийг уншигч танаа сонордуулахад таатай байна” гэж бичжээ.

Япон Улсын Засгийн газрын Какен байгууллагаас санхүүжүүлсэн, Осока Их Сургуулийн болон Монгол Улсын Их Сургуулийн багш нарын хараанд өртөөд буй бүтээлийн зохиогч Г.Мөнх-Эрдэнэдээ амжилт хүсье. Хийж бүтээх гэсэн чин хүсэл, авьяас билиг байгаа цагт “жинхэнэ” бүтээлүүд энэ мэтээр ундрах болтугай.

Номыг бүтнээр нь доорх холбоосоор орж харна уу. https://drive.google.com/file/d/0BxtK2_kGmyqUclpmNTF1bkFzaDg/view?usp=sharing